Pensja a wynagrodzenie – co warto wiedzieć?
W Polsce najpopularniejsze formy wynagrodzenia to stała pensja miesięczna oraz wynagrodzenie za przepracowane godziny. Obie formy mogą dotyczyć różnych typów umów, ale najczęściej:
pensja dotyczy etatu (umowa o pracę), a rozliczenie godzinowe wiąże się z umową zlecenie lub B2B.
Wynagrodzenie stałe, czyli pensja
Pensja to stałe miesięczne wynagrodzenie, niezależne od liczby faktycznie przepracowanych godzin w danym miesiącu choć oczywiście musi być zgodne z normą czasu pracy.
Typowo dotyczy to osób zatrudnionych na umowę o pracę. Wiąże się to z określonymi przywilejami, takimi jak:
płatny urlop (minimum 20–26 dni rocznie),
zwolnienie chorobowe,
ubezpieczenie społeczne i zdrowotne,
składki emerytalno-rentowe płacone przez pracodawcę,
odprawy i okresy wypowiedzenia chroniące pracownika.
Wadą może być brak dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny – w wielu przypadkach pracownik musi dokończyć zadanie, nawet jeśli oznacza to pracę wieczorem czy w weekend. Choć Kodeks pracy określa zasady rozliczania nadgodzin, to w praktyce na stanowiskach specjalistycznych czy menedżerskich często oczekuje się dyspozycyjności „po godzinach” bez dodatkowego wynagrodzenia.
Wynagrodzenie godzinowe
Rozliczenie godzinowe spotykane jest najczęściej przy:
umowach zlecenie,
współpracy B2B (freelancerzy),
pracy dodatkowej lub sezonowej,
pracy w agencjach pracy tymczasowej.
W tym modelu otrzymujesz wynagrodzenie za każdą przepracowaną godzinę. Jeśli nie pracujesz – nie zarabiasz.
Zalety:
jasne rozliczenie czasu pracy,
możliwość „dorobienia” – szczególnie jeśli pracodawca zleca nadgodziny,
często większa kontrola nad własnym grafikiem (w niektórych branżach).
Wady:
brak gwarantowanych świadczeń (np. urlop płatny, L4),
możliwość zmniejszenia liczby godzin bez wypowiedzenia,
często brak stałego grafiku, co może utrudniać planowanie życia prywatnego.
W przypadku umowy zlecenia minimalna stawka godzinowa w 2025 r. to 28,10 zł brutto dla osoby powyżej 26. roku życia.
Nadgodziny – kiedy się należą?
W przypadku umowy o pracę – zgodnie z Kodeksem pracy, za pracę powyżej normy (8 godzin dziennie, 40 tygodniowo) należy się dodatek: 50% lub 100%, w zależności od dnia (np. weekend).
Przy umowie zlecenie – nie ma ustawowego dodatku za nadgodziny. Wszystko zależy od umowy.
Na kontrakcie B2B – stawki za dodatkową pracę musisz uzgodnić samodzielnie.
Kto ma większą stabilność?
Pracownicy etatowi:
Mają więcej praw i ochronę wynikającą z Kodeksu pracy
Trudniej ich zwolnić z dnia na dzień
Mają płatne urlopy, chorobowe i często benefity (np. opieka medyczna, karta sportowa)
Pracownicy rozliczani godzinowo:
Mają więcej elastyczności
Często łatwiej im pracować na kilka źródeł dochodu
Nie mają zagwarantowanej liczby godzin pracy
Pierwsi odczuwają skutki cięć lub przestojów
Równowaga między pracą a życiem
Wbrew pozorom to pracownicy godzinowi często łatwiej oddzielają życie prywatne od zawodowego – po zakończeniu zlecenia nikt nie oczekuje od nich „zostawania po godzinach”.
Z kolei osoby na etacie mogą mieć większą presję wynikającą z celów, zadań i oczekiwań, które nie zawsze kończą się o 16:00.
Czy pensja to koszt ukryty?
W kontekście przedsiębiorczości mówi się, że pensja to ukryty koszt, ponieważ przedsiębiorca mógłby daną pracę wykonać samodzielnie. Zatrudnienie kogoś to decyzja o oddaniu części zysku w zamian za czas i kompetencje pracownika. W skali mikro dla osoby samozatrudnionej warto rozważać, czy wykonywać zadania samemu, czy zlecać i płacić za nie komuś innemu.
Podsumowanie
Zarówno pensja, jak i wynagrodzenie godzinowe mają swoje plusy i minusy:
Etat daje stabilność i przywileje, ale często kosztem większej dyspozycyjności i mniejszej elastyczności.
Rozliczenie godzinowe daje kontrolę nad czasem i potencjał większego zarobku, ale wymaga samodyscypliny i pogodzenia się z brakiem wielu „etatowych” przywilejów.
Wybór między nimi zależy od Twojego stylu życia, oczekiwań zawodowych i sytuacji rodzinnej. W dzisiejszym rynku pracy coraz więcej osób łączy obie formy – pracując na etacie, a po godzinach dorabiając „na godziny” lub na własnej działalności.
Dodaj komentarz