Czym jest schemat Ponziego?
Schemat Ponziego to oszustwo inwestycyjne polegające na opłacaniu wczesnych inwestorów pieniędzmi pobranymi od późniejszych inwestorów w celu stworzenia iluzji dużych zysków. Schemat Ponziego obiecuje wysoką stopę zwrotu przy niewielkim ryzyku dla inwestora. Opiera się on na przekazie ustnym, ponieważ nowi inwestorzy słyszą o dużych zyskach uzyskanych przez pierwszych inwestorów. Nieuchronnie schemat upada, gdy napływ nowych pieniędzy spowalnia, uniemożliwiając utrzymanie wypłat rzekomych zysków.Schemat Ponziego jest podobny do piramidy finansowej w tym sensie, że oba wykorzystują fundusze nowych inwestorów do spłacania wcześniejszych. Schemat piramidy finansowej zazwyczaj opiera się na nagradzaniu pierwszych uczestników w celu rekrutacji kolejnych, ale załamuje się, gdy podaż potencjalnych uczestników maleje.
Zrozumienie schematu Ponziego
Schemat Ponziego to rodzaj oszustwa inwestycyjnego, w którym inwestorom obiecuje się duże zyski przy niewielkim lub zerowym ryzyku.Pieniądze nie są inwestowane. Oszust koncentruje się raczej na przyciąganiu kolejnych inwestorów. Rosnąca liczba ofiar jest potrzebna do wypłaty rzekomych zysków wypłacanych wcześniejszym inwestorom.
Gdy napływ nowych inwestycji spowalnia, oszust nie ma wystarczającej ilości pieniędzy, aby wypłacić rzekome zyski. Wtedy schemat Ponziego załamuje się.
Początki schematu Ponziego
Nazwa schematu Ponziego pochodzi od oszusta Charlesa Ponziego, który w 1920 roku stał się milionerem, promując nieistniejące możliwości inwestycyjne.Ponzi nie był pierwszym, który dopuścił się tego typu oszustwa. Wcześniejsze schematy zostały zgłoszone w XIX wieku, a Charles Dickens udramatyzował metody w dwóch powieściach „Życie i przygody Martina Chuzzlewita” (1844) i „Mała Dorrit” (1857).
Pierwotny plan Charlesa Ponziego, opracowany w 1919 roku, koncentrował się na amerykańskiej usłudze pocztowej i poczcie międzynarodowej. Otrzymywał on korespondencję od kogoś z Hiszpanii, kto opłacał z góry międzynarodową opłatę pocztową. Ten międzynarodowy kupon pocztowy można było wymienić w Stanach Zjednoczonych na opłatę pocztową, aby wysłać odpowiedź z powrotem do Hiszpanii. To podsunęło Ponziemu pewien pomysł.
Istniały niewielkie różnice między opłatami za kupony a cenami ich realizacji, oparte na różnicach w kursach wymiany walut. Zwiększając skalę, mogło to przynieść zysk. Koncepcja ta była formą arbitrażu, który nie jest nielegalny.
Jednak Ponzi raczej nie angażował się w tę praktykę. Ostatecznie okazało się, że posiadał jedynie kupony pocztowe o wartości 61 USD. Zbierał pieniądze od inwestorów i wypłacał tylko tyle, by utrzymać program.
Trwało to do sierpnia 1920 r., kiedy to The Boston Post rozpoczął dochodzenie w sprawie firmy Ponzi’s Securities Exchange Company i jej obietnicy 50% zwrotu w ciągu 90 dni, a później tylko 45 dni. Ponzi został aresztowany przez władze federalne 12 sierpnia 1920 r. i oskarżony o kilka oszustw pocztowych. Odsiedział wyrok w więzieniu federalnym.
Po zwolnieniu został osądzony i skazany na podstawie zarzutów stanowych w Massachusetts. Następnie spędził czas uciekając przed prawem i będąc aresztowanym w innych stanach, zanim został uwięziony w Massachusetts w celu odbycia kary. Po zwolnieniu z więzienia stanowego Ponzi został deportowany do rodzinnych Włoch.
Bernie Madoff i największy schemat Ponziego w historii
Charles Ponzi nie prowadził ostatniego schematu Ponziego. W 2008 roku Bernard Madoff został skazany za prowadzenie schematu Ponziego, który fałszował raporty handlowe, aby pokazać, że jego klienci zarabiali na inwestycjach, które nie istniały.Madoff promował swój schemat Ponziego jako strategię inwestycyjną zwaną split-strike conversion, która polegała na handlu akcjami i opcjami blue chipów. Madoff po prostu wykorzystywał historyczne dane handlowe do tworzenia fałszywych zapisów zysków z działalności handlowej, która nigdy nie miała miejsca.
Podczas globalnego kryzysu finansowego w 2008 roku inwestorzy zaczęli wycofywać środki z firmy Madoffa, ujawniając jej niepłynny charakter.
Madoff ostatecznie przyznał, że jego firma miała 50 miliardów dolarów zobowiązań wobec 4800 klientów. Rząd ustalił jednak, że rzeczywista wartość oszustwa wynosiła 64,8 miliarda dolarów. Skazany na 150 lat więzienia i przepadek aktywów o wartości 170 miliardów dolarów, Madoff zmarł w więzieniu 14 kwietnia 2021 roku.
5 sygnałów, że właśnie ktoś chce Cię wciągnąć w schemat Ponziego
Niezależnie od technologii stosowanej w schemacie Ponziego, większość z nich ma podobne cechy. Komisja Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) zidentyfikowała następujące cechy, na które należy zwrócić uwagę:
Przykład z życia
Marek obiecuje swojemu koledze Tomkowi, że jeśli pożyczy mu 5 000 zł, to za rok odda mu 5 500 zł, czyli 10% zysku. Tomek się zgadza i przekazuje Markowi pieniądze, licząc, że po roku zarobi 500 zł. Potem Marek obiecuje taki sam zysk swojej znajomej Ani. Ania daje mu 10 000 zł.Mając teraz w ręku 15 000 zł, Marek wypłaca Tomkowi jego 5 500 zł, udając, że to zysk z inwestycji. Resztę, czyli 9 500 zł Marek wydaje na własne potrzeby. Liczy na to, że zanim Ania upomni się o swoje pieniądze, znajdzie kolejnych chętnych do „inwestowania” i z ich pieniędzy pokryje kolejne wypłaty.
Takie oszustwa działają najlepiej, gdy ludzie zostawiają pieniądze na dłużej, wierząc, że inwestycja naprawdę zarabia. Jeśli Marek przekona Tomka i Anię, żeby nie wypłacali wszystkiego od razu, tylko zadowolili się co jakiś czas „odsetkami”, to będzie musiał wypłacać im jedynie niewielkie kwoty. Resztę pieniędzy może dalej wydawać, mając nadzieję, że nowi „inwestorzy” zapewnią ciągły dopływ gotówki i pozwolą mu kontynuować oszustwo.
Jaka jest różnica między schematem Ponziego a piramidą finansową?
Zarówno schemat Ponziego, jak i piramida finansowa opierają się na stałym napływie nowych inwestorów, którzy są motywowani doniesieniami o dużych zyskach osiągniętych przez pierwszych inwestorów. Schemat Ponziego spłaca każdego inwestora za pomocą pieniędzy zdeponowanych przez nowych inwestorów, fałszując zapisy nieistniejących transakcji, aby scharakteryzować pieniądze jako zysk.
Piramida finansowa zazwyczaj obiecuje lukratywne możliwości biznesowe, które wymagają początkowej inwestycji. Każdy inwestor jest wynagradzany za przyciąganie nowych inwestorów. Pierwsi uczestnicy naprawdę osiągają zysk, zarabiając pieniądze za każdego nowego rekruta i tych, których zarejestrował nowy rekruter. Każdy nowy rekruter zarabia mniej pieniędzy niż poprzedni, aż do momentu, gdy nie można znaleźć więcej rekrutów.
Dodaj komentarz