Kryptowaluty cieszą się ogromną popularnością. Obietnica bycia częścią najnowocześniejszej technologii i potencjalnego czerpania znaczących korzyści przyciągnęła nawet klientów stroniących od technologii.

Niestety, wraz z gwałtownym wzrostem zainteresowania kryptowalutami nastąpił wzrost związanych z nimi oszustw i nadużyć. 

Według FBI straty związane z oszustwami kryptowalutowymi wzrosły o 45% rok do roku do 5,6 mld USD w 2023 r., w oparciu o 69 000 skarg od społeczeństwa amerykańskiego w tym roku.

Jeśli chcesz dowiedzieć się czegoś o kryptowalutach, ale boisz się, że ktoś cię oszuka – to dobrze, że jesteś ostrożny.

Jednak nie musisz się bać! 

Jest wiele prostych sposobów, żeby chronić siebie i swoje pieniądze w internecie. Ten krótki przewodnik pokaże ci, jak wyglądają najczęstsze oszustwa i jak ich unikać. Dzięki temu łatwiej będzie ci bezpiecznie korzystać z kryptowalut.

Jak wyglądają oszustwa związane z kryptowalutami?

Oszustwa w kryptowalutach mogą wyglądać bardzo różnie. Czasem ktoś próbuje ukraść twoje cyfrowe pieniądze lub hasło do portfela. Innym razem dochodzi do dużych ataków, w których znika cała strona lub aplikacja, a razem z nią pieniądze wielu ludzi.

Ponieważ waluty wirtualne stają się coraz bardziej popularne i wartościowe, coraz więcej złych ludzi próbuje je ukraść. A ponieważ w tym świecie często nie wiadomo, kto jest kim, oszustwa są dla złodziei łatwiejsze. Natomiast jeśli będziesz uważać i nauczysz się kilku zasad, możesz się dobrze przed nimi chronić.

Powszechne oszustwa kryptowalutowe, o których musisz wiedzieć

Ataki phishingowe

Co to jest?: Atak phishingowy to taki, w którym oszuści podszywają się pod zaufany podmiot – popularną giełdę lub platformę kryptowalutową, a nawet osobę fizyczną – w celu kradzieży poufnych informacji, takich jak klucze prywatne lub dane logowania do konta.


Jak to działa?: Ataki phishingowe zwykle rozpoczynają się od wysłania przez oszusta wiadomości do potencjalnych ofiar (być może za pośrednictwem fałszywego adresu e-mail lub w mediach społecznościowych). Odbiorcy, nieświadomi ryzyka ataku phishingowego, otwierają wiadomość, aby znaleźć link do strony internetowej, która wygląda jak znajoma – powiedzmy, giełdy kryptowalut, z której często korzystają.

Następnie mogą kliknąć ten link i wprowadzić dane logowania do konta lub inne poufne informacje, tylko po to, by przekonać się, że nie działa on poprawnie. W rzeczywistości przekazali atakującemu swoje poufne informacje, dobrowolnie udostępniając je za pośrednictwem fałszywej strony internetowej.

Jak się chronić: Inwestorzy kryptowalutowi powinni zawsze zwracać uwagę na podejrzanie wyglądające linki i adresy URL – jeśli link rzekomo pochodzi od zaufanej firmy, należy dwukrotnie sprawdzić, czy link jest zgodny z linkami używanymi przez oficjalną firmę. Ataki phishingowe często zawierają również błędy ortograficzne, gramatyczne lub inne błędy korektorskie.

Schematy Ponzi i wysokodochodowe programy inwestycyjne (High-Yield Investment Programs)

Co to jest?: Schematy Ponzi nękały inwestorów jeszcze przed pojawieniem się kryptowalut. Te nielegalne sztuczki obiecują wysokie zyski, ale płacą inwestorom inwestycjami innych osób zaangażowanych w program.

Wysokodochodowy program inwestycyjny (HYIP) to szczególny rodzaj schematu Ponziego w przestrzeni kryptowalut. Oszustwa te obiecują ogromne zyski i pasywny dochód w krótkim czasie. Często korzystają z płatnych promotorów w mediach społecznościowych i początkowo mogą wydawać się legalne, choć ostatecznie upadają jako niezrównoważone struktury.

Znane przykłady: BitPetite i PlusToken to dwa przykłady HYIP, które przyciągnęły dużą liczbę inwestorów.
W przypadku BitPetite projektowi brakowało fundamentalnej struktury, a ostatecznie deweloperzy zamknęli stronę internetową i zniknęli wraz z funduszami inwestorów. PlusToken przyciągnął inwestorów, zanim ci odkryli, że nie mogą wypłacić środków.

Jak się chronić: Pomimo ogromnych zwrotów z wielu legalnych kryptowalut, potencjalni inwestorzy powinni zawsze uważać na okazje, które wydają się zbyt piękne, aby mogły być prawdziwe. Niezbędne jest zachowanie należytej staranności i dokładne zbadanie każdego nowego produktu przed dokonaniem inwestycji.

Fałszywe ICO (Initial Coin Offerings)

Co to jest: Initial coin offerings (ICO) są powszechną cechą świata kryptowalut, podobnie jak pierwsze oferty publiczne akcji w obrocie publicznym, ICO pomagają zebrać niezbędne fundusze na projekt kryptograficzny poprzez sprzedaż tokenów. Niestety, oszuści ICO mogą stworzyć fałszywy projekt w celu kradzieży środków od inwestorów pod pozorem legalnego ICO. W takich przypadkach obiecane tokeny zazwyczaj nigdy się nie materializują.

Znaki ostrzegawcze: Wiele z tych samych sygnałów ostrzegawczych dla HYIP dotyczy również ICO. Załóżmy, że projektowi tokenowemu brakuje rygorystycznej, dokładnej białej księgi. W takim przypadku, jeśli wydaje się to zbyt piękne, aby mogło być prawdziwe, lub jeśli materiały dotyczące projektu lub jego zespołu wydają się podejrzane, najlepiej zostawić to w spokoju i unikać inwestowania.

Jak się chronić: ICO mogą być świetną okazją inwestycyjną, ale przed wzięciem w nich udziału należy je dokładnie zbadać. Rozważ identyfikację potencjalnych ICO do inwestycji tylko za pośrednictwem zaufanej platformy lub zewnętrznego recenzenta.

Rug Pulls/Crypto Exit Scam

Co to jest?: Kiedy ktoś „wyciąga dywan” z kogoś innego, nagle usuwa wsparcie, pozostawiając ofiarę w zagrożonej pozycji. W kryptowalutach „rug pull” jest bardzo podobny – występuje, gdy twórcy projektu nagle wycofują płynność lub aktywa po uruchomieniu, pozostawiając nieszczęsnych inwestorów z nagle bezwartościowymi tokenami. Oszustwa te są również znane jako oszustwa związane z wyjściem z kryptowalut.

Jak to się dzieje: Deweloperzy często dokonują oszustwa poprzez intensywne promowanie nowej monety lub projektu tokenowego, często w mediach społecznościowych, a nawet za pośrednictwem wynajętych wpływowych kryptowalut. Często wykorzystują oni pule płynności, rezerwy kryptowalut, którymi można handlować bez scentralizowanego rynku lub giełdy.

Jak się chronić: Przed zainwestowaniem w projekt kryptowalutowy należy zweryfikować legalność tego tokena. Poświęć trochę czasu na zbadanie zaangażowanego zespołu, poznanie płynności tokena i, najlepiej, zbadanie kodu, aby sprawdzić, czy jest on stabilny.

Systemy Pump and Dump

Co to jest: Inwestorzy kryptowalutowi często doświadczają poczucia strachu przed przegapieniem (FOMO), w którym martwią się, że przegapili okazję do zainwestowania w wysoce dochodowy token. Oszuści wykorzystują ten psychologiczny element przestrzeni, pracując nad sztucznym zawyżeniem ceny tokena poprzez szum. Po podniesieniu ceny oszuści ci sprzedają następnie duże ilości tokenów inwestorom, którzy podejrzewają, że cena będzie nadal rosła, pozostawiając tych inwestorów ze stratami.

Jak to działa? Oszuści angażujący się w schematy „pump and dump” często współpracują ze sobą w celu intensywnego promowania tokena, często w mediach społecznościowych. Celem jest zbudowanie zainteresowania inwestorów i poczucia, że cena tokena będzie nadal rosła. Często wykorzystują również skoordynowane działania handlowe, aby jednocześnie sprzedawać duże ilości tokenów.

Jak się chronić: Inwestorzy powinni kierować się wskaźnikami ceny tokena, a nie swoimi emocjami i zawsze przeprowadzać dokładne badania.

Jak chronić się przed oszustwami kryptowalutowymi

Korzystaj z zaufanych platform

Jednym z najlepszych sposobów ochrony przed oszustwami kryptowalutowymi jest korzystanie z renomowanych giełd, takich jak Mexc lub Bybit. Te i podobne platformy oferują silne protokoły bezpieczeństwa i inne korzyści. W ramach konta warto korzystać z uwierzytelniania dwuskładnikowego i innych funkcji bezpieczeństwa, jeśli są dostępne.

Sceptycznie podchodź do niechcianych ofert

Łatwe pieniądze są często zbyt piękne, aby mogły być prawdziwe, w przestrzeni kryptowalut, podobnie jak w przypadku innych inwestycji. Uważaj na niechciane wiadomości lub e-maile, które obiecują znaczne zyski przy niewielkim nakładzie pracy lub bez niej. Zawsze dokładnie sprawdzaj legalność oferty przed zaangażowaniem się w nią, nawet przed kliknięciem linku w wiadomości e-mail.

Dbaj o bezpieczeństwo swoich kluczy prywatnych

Klucze prywatne i frazy odzyskiwania są niezbędnymi narzędziami dla inwestorów kryptowalutowych, aby uzyskać dostęp do swoich zasobów i są częstym celem oszustów. Upewnij się, że Twoje bezpieczne informacje są bezpieczne – rozważ przechowywanie danych offline, jeśli to możliwe, i nigdy ich nie udostępniaj. Portfele sprzętowe i podobne produkty mogą pomóc w zabezpieczeniu tych informacji przed kradzieżą.

Bądź na bieżąco

Cały czas pojawiają się nowe sposoby oszustw związanych z kryptowalutami. Natomiast, żeby jak najlepiej się przed nimi chronić i zadbać o bezpieczeństwo swoich środków, warto być na bieżąco z tym, co się dzieje w świecie cyfrowych finansów. Śledź sprawdzone źródła – takie jak polskie portale technologiczne, branżowe fora czy edukacyjne blogi o kryptowalutach. Pomocne mogą być również listy ostrzeżeń publikowane przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF), która informuje o podejrzanych podmiotach. Warto też zapisać się na alerty bezpieczeństwa zaufanych platform, które informują o nowych zagrożeniach – dzięki temu nie musisz codziennie wszystkiego samodzielnie sprawdzać

Weryfikuj ICO i tokeny

Dokładnie zbadaj każdy token, ICO lub projekt DeFi przed dokonaniem inwestycji. Zasoby takie jak CoinGecko i CoinMarketCap to pomocne sposoby śledzenia cen kryptowalut i weryfikacji wielu szczegółów tokenów.

Jak sprawdzić, czy giełda kryptowalut jest legalna?

Należy uważać na oferty, które wydają się zbyt piękne, by mogły być prawdziwe, i zawsze przeprowadzać dokładne badania. Legalne giełdy zawsze będą miały solidne informacje dostępne na stronach internetowych i w mediach społecznościowych i zazwyczaj będą miały recenzje i inne informacje publikowane przez osoby trzecie.

Co powinienem zrobić, jeśli padnę ofiarą oszustwa kryptowalutowego?

Jeśli padniesz ofiarą oszustwa, zgłoś to odpowiednim organom: policja, prokuratura, UKNF. Jeśli oszustwo jest związane z giełdą lub inną platformą, należy powiadomić odpowiedni zespół tej giełdy. Warto również poinformować doradcą podatkowego, ponieważ ofiary oszustw kryptowalutowych mogą mieć konsekwencje podatkowe.

Czy istnieją jakieś szczególne sygnały ostrzegawcze podczas przyglądania się nowym projektom kryptowalutowym?

Legalne projekty kryptowalutowe powinny mieć dokładne i przekonujące białe księgi, dokumentację zespołów programistycznych i inne informacje potwierdzające ich sukces przed uruchomieniem. Zachowaj ostrożność w przypadku każdego projektu, który wydaje się nie posiadać tych informacji. Należy również zwracać uwagę na oznaki, że deweloperzy mogą próbować sztucznie nagłośnić token przed jego uruchomieniem, aby spróbować podnieść jego cenę

Podsumowanie

Najlepszą obroną przed oszustwami związanymi z kryptowalutami jest czujność. Inwestorzy, którzy są na bieżąco i stosują najlepsze praktyki w zakresie zabezpieczania swoich tokenów, mają największą szansę na uniknięcie oszustw. Pamiętaj, że ataki te stale się zmieniają i musisz być na bieżąco z najnowszymi metodami wykorzystywanymi przez oszustów do ochrony swoich inwestycji.

Mimo to, chociaż oszustwa istnieją i stanowią uzasadnione zagrożenie, dostępnych jest wiele zasobów i strategii – często bezpłatnych – w celu ochrony inwestorów w przestrzeni kryptowalut i zminimalizowania ryzyka.

Jednym ze sposobów, w jaki inwestorzy kryptowalutowi mogą współpracować w celu ochrony branży, jest udostępnianie materiałów takich jak ten, który ma na celu edukowanie osób nowych w świecie kryptowalut na temat ryzyka, aby były jak najbardziej bezpieczne w swoich działaniach inwestycyjnych.

Chcesz dostawać tylko to, co naprawdę się przyda? Dołącz do mojej społeczności, gdzie otrzymasz niezbędną wiedzę oraz najnowsze informacje z branży.